Aan deze circulaire projecten werkten provincies, aannemers, kennisinstellingen en bedrijven nauw samen
Steeds meer partijen in de GWW-sector laten zien dat circulair bouwen niet iets van morgen is, maar van vandaag. Provincies, aannemers, kennisinstellingen en innovatieve bedrijven werken samen aan concrete toepassingen die grondstoffen sparen, de levensduur van bestaande kunstwerken verlengen en bijdragen aan een groene leefomgeving.
Hergebruik van damwanden uit het Twentekanaal
Een mooi voorbeeld van circulair samenwerken is het hergebruik van stalen damwanden uit het project Verruiming Twentekanalen. De Provincie Noord-Holland (PNH) en aannemerscombinatie Beens Hakkers kochten ongeveer 10 kilometer aan tweedehands damwandplanken die op de Twentekanalen niet opnieuw gebruikt konden worden, maar nog in uitstekende staat verkeerden.
De wanden zijn getransporteerd naar een gezamenlijk depot, waar ze worden gesorteerd, opgeknapt en opgeslagen. Per project wordt bekeken hoe ze opnieuw kunnen worden ingezet. Zo zijn bij de oeververvanging langs de Markervaartmaar liefst 72% van de geplaatste damwanden tweedehands. Dat betekent: minder afval, minder gebruik van primaire grondstoffen en een flinke reductie van CO₂-uitstoot.
Betonnen damwandplanken krijgen een tweede leven als geluidscherm
Ook betonnen damwandplanken krijgen een circulaire bestemming. Planken die vrijkwamen bij het Noordhollands Kanaal worden momenteel toegepast als geluidscherm langs de N201 (HOV-traject). Aan één zijde wordt het scherm voorzien van mosbeton en aan de andere kant van klimplanten zoals Hedera.
De bioreceptieve betontechniek van Respyre, ontwikkeld vanuit de TU Delft, maakt het mogelijk dat mos zich hecht aan het betonoppervlak zonder grond of irrigatiesysteem. Het resultaat is een levend, onderhoudsarm oppervlak dat geluid dempt, fijnstof en stikstof opneemt, en bijdraagt aan biodiversiteit. Zo wordt een betonnen geluidscherm een groen, ademend element in het landschap.
Levensduur verlengen met innovatieve renovatietechnieken
Niet alleen hergebruik van materialen, maar ook verlenging van levensduur speelt een belangrijke rol in de circulaire aanpak. In Hardenberg wordt een brug gerenoveerd met behulp van de SUREbridge-techniek van FiberCore Europe. Door een vezelversterkte composietlaag op de bestaande betonnen brug aan te brengen, ontstaat een constructie die sterker, lichter en onderhoudsarm is. Daarmee wordt de levensduur aanzienlijk verlengd, zonder volledige vervanging.
Circulair ontwerpen van nieuwe kunstwerken
Nieuwe bruggen en viaducten worden steeds vaker ontworpen met het oog op hergebruik in de toekomst. In Medemblik (N240) worden vaste bruggen gebouwd volgens het IFD-principe: Industrieel, Flexibel en Demontabel bouwen. Door te werken met gestandaardiseerde, herbruikbare brugdelen kan sneller worden gebouwd met minder hinder voor de omgeving. Tegelijkertijd blijven de onderdelen eenvoudig te demonteren en opnieuw in te zetten.
Een vergelijkbare aanpak wordt toegepast bij de vervanging van de Stolperbasculebrug, waar eveneens circulair ontwerp, IFD-bouw en demontabele verbindingen centraal staan.
Samen bouwen aan de circulaire toekomst
De voorbeelden laten zien dat circulaire kunstwerken alleen mogelijk zijn door samenwerking – tussen overheden, ontwerpers, aannemers, kennisinstellingen en innovatieve bedrijven. Elk project, van hergebruikte damwand tot modulair ontworpen brug, brengt de sector een stap dichter bij een toekomst waarin grondstoffenkringlopen echt gesloten worden.
