Gezamenlijke overheden nemen regie om de kwaliteit en levensduur van asfalt te verbeteren. Ook willen ze een schone productie van asfalt, zonder uitstoot van CO2, stikstof of andere schadelijke stoffen. Vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid presenteerden zij op donderdag 4 december de ‘Aanpak Toekomstbestendige Asfaltketen’ tijdens een bijeenkomst in de Werkspoorkathedraal in Utrecht.
Naar een toekomstbestendige asfaltketen: vier doelen
In de aanpak staan vier doelen centraal: hoge kwaliteit van het asfalt, schone productie, circulariteit en klimaatneutrale asfaltverwerking. De overheden gaan onder meer de vraag naar asfalt bundelen en onderhoud afstemmen. Zo wordt ingezet op de standaardisatie van asfaltmengsels, processen en het kunnen volgen van grondstoffen door de hele asfaltketen. Daarnaast moet een gezamenlijke inkoopstrategie zorgen voor minder piekbelasting bij asfaltcentrales.
De kwaliteit van het asfalt in de weg, staat al jaren onder druk door afnemende kwaliteit van grondstoffen (met name bitumen) en door de wijze van verwerken van asfalt. Ook komt de verduurzaming onvoldoende op gang: de uitstoot van CO₂ en schadelijke stoffen blijft hoog, en het hergebruik van materiaal stagneert. Het lukt de sector niet voldoende om te investeren in nieuwe technieken. Verbeteringen blijven steken in de pilotfase bij gebrek aan een toekomstvast perspectief voor de hele keten.
Integrale benadering en gezamenlijke inzet
Eerdere pogingen voor verbetering hebben wel waardevolle inzichten opgeleverd. Zo blijkt dat er vaak vanuit individuele belangen wordt gehandeld en het aan samenwerking ontbreekt. De weg naar een toekomstbestendige asfaltketen vraagt juist om een integrale benadering. Gezamenlijke standaarden en planning helpen om kwaliteit te verbeteren, hinder te beperken en innovaties op te schalen.
Voor een goed werkende sector is het cruciaal dat afspraken over kwaliteit en duurzaamheid consequent worden nageleefd. Daarnaast is het van belang om schone productietechnieken mogelijk te maken en ook daar voor de marktpartijen handelingsperspectief en een gezond verdienmodel te bieden. Vanuit die integrale benadering ontstaat nu een bredere, samenhangende en meer lange termijn gerichte aanpak, die opdrachtgevers en marktpartijen de ruimte geeft om hier effectief op in te spelen.
Marktconsultaties
De aanpak is het resultaat van verschillende marktconsultaties uit het afgelopen jaar. Marktpartijen hebben het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat gevraagd om een doorbraak te bewerkstelligen, waarbij is samengewerkt met het ministerie van Klimaat en Groene Groei.
Initiatiefnemers pakken structureel uitdagingen aan
Tijdens een bijeenkomst op 4 december in Utrecht deelden het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), Rijkswaterstaat (RWS), een aantal deelnemende gemeenten, en provincies de aanpak en vraagalliantie met de asfaltsector. De vraagalliantie gebruikt het Nationaal Platform Duurzame Wegverharding (NPDW) voor dialoog, gezamenlijke besluitvorming en coördinatie, monitoring en kennisdeling. Hier gingen zij met elkaar in gesprek.
Inkooptoolbox Duurzame Wegen
Om overheden te helpen heeft het NPDW samen met tientallen experts uit de sector de ‘Inkooptoolbox Duurzame Wegen’ ontwikkeld die op de aankomende Asfaltdag (9 december) wordt geïntroduceerd. Met de introductie van de ‘Inkoopstrategie en de Inkooptoolbox Duurzame Wegen’ wordt het inkopen van duurzame en circulaire wegen uniform, praktisch en effectief.
Doeboek
Samen met 50 gemeenten heeft het ministerie van IenW het ‘Doeboek duurzame infra’ ontwikkeld. Deze praktijkgids biedt concrete handvatten om te werken aan een toekomstbestendige infrastructuur, voor wegverharding, kunstwerken, riolering en schoon en emissieloos bouwen. Het Doeboek bundelt praktijkervaringen uit het hele land, zodat iedereen kan leren van wat elders al gebeurt en niet het wiel opnieuw hoeft uit te vinden, o.a. over levensduurverlengend onderhoud, kwaliteitscontroles van asfalt en verlaging van de productietemperatuur van asfalt. Vanaf 2026 worden elke drie maanden updates toegevoegd.
Oproep aan medeoverheden op aan te sluiten
Als eerste vooroplopende publieke opdrachtgevers – verantwoordelijk voor een groot deel van het Nederlandse asfaltareaal – willen zij structureel uitdagingen in de asfaltketen aanpakken. Dat gaat om kwaliteit in ontwerp en onderhoud, schonere asfaltproductie, zekerheid over grondstoffen en slimme samenwerking in de keten. Samen roepen zij andere gemeentes en provincies op zich aan te sluiten bij de ’Asfalt Vraagalliantie’ en met marktpartijen stappen te zetten.
Wilt u zich aanmelden of meer weten over de ‘Asfalt Vraagalliantie’, stuurt u dan een bericht naar Marc de Rooy, Senior beleidsmedewerker, Programmering Rijkswegen DG Mobiliteit bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Vervolgstappen
De komende maanden wordt een gezamenlijke werkagenda voor 2026 samengesteld. In januari volgt een bredere vervolgsessie met de vraagalliantie, gericht op planning & coördinatie, standaardisatie en inzicht in kosten en maatschappelijke effecten. Zo wordt in de komende jaren samen met de sector gewerkt aan een circulaire en klimaatneutrale asfaltketen. Via duurzame-infra.nl worden partijen op de hoogte gehouden van voortgang en resultaten.
Lees hier meer informatie over de aanpak.
De aanpak is ook visueel vormgegeven en uitgewerkt aan de hand van vier ontwikkelsporen. Je ziet hierin de beweging van de huidige naar de gewenste situatie.