Hoogwaardig hergebruik

Wat is het?

Bij hoogwaardig hergebruik kies je voor oplossingen op basis van bestaande (onderdelen van) objecten. Een voorbeeld is het hergebruik van de liggers van viaducten. Laagwaardig hergebruik is bijvoorbeeld het gebruik van oud beton voor wegfunderingen.

Waarom belangrijk?

Hergebruik van vrijkomende (onderdelen van) objecten zorgt voor minder gebruik van nieuwe primaire grondstoffen en reductie van de CO2-impact die daarmee gepaard gaat. Ook behouden we, ten opzichte van recycling, de waarde van objecten.

Wat willen we bereiken?

In 2030 zoekt Rijkswaterstaat naar mogelijkheden om zijn materiaalbehoefte zoveel mogelijk in te vullen met secundaire objecten, onderdelen of materialen. Door goed inzicht in de bestaande RWS-objecten en hun samenstelling, het moment van vrijkomen en de kwaliteit daarvan, kunnen we het aanbod koppelen aan de vraag (ook van andere partijen). Al vrijgekomen objecten en onderdelen worden opgeslagen in fysieke hubs. Via een digitale hub hebben we inzicht in wat er beschikbaar is en komt. Vanuit de ervaringen die Rijkswaterstaat opdoet met hergebruik wordt proactief input gegeven aan benodigde aanpassingen in wet- en regelgeving en technische standaarden.

Waar staan we nu?

  1. Diverse verkenningen naar hergebruik bruggen, de lancering van de Nationale bruggenbank en Handreiking hergebruik bruggen.

  2. Geleerde lessen met eerste circulaire viaduct zijn doorontwikkeld in de Strategic Business Innovation Research (SBIR) Circulair viaduct.

  3. Pilot voor hergebruik van geleiderails (vangrails) succesvol afgerond en certificeringsproces doorlopen.

Waar werken we aan?

Voor het thema hoogwaardig hergebruik is een roadmap opgesteld die bovenaan deze pagina is afgebeeld (download een vergroting (jpg, 1.9 MB)), met de bijbehorende mijlpalen. Hierbinnen zijn acht sporen/ aandachtsgebieden onderscheiden:

Spoor A: Strategie hergebruik en rol Rijkswaterstaat duidelijk als leverancier van objecten en onderdelen
Spoor B: Verkenningen en pilots voor het hergebruik van (elementen van) bruggen, (liggers van) viaducten en geleiderail
Spoor C: Inspectie kunstwerken op herbruikbaarheid
Spoor D: Business case hergebruik per object
Spoor E: Inzicht in moment van vrijkomen van objecten en onderdelen
Spoor F: Aanpassing normering, wet- en regelgeving en kaders
Spoor G: Fysieke en digitale hubs
Spoor H: Samenwerking Rijkswaterstaat met beleids-DG’s en andere overheden

Voor meer details, bekijk de publicatie Roadmap met uitgebreide toelichting

Showcase Lancering Nationale Bruggenbank

Het brugdek van de tijdelijke Suurhoffbrug, de stalen bovenbouw van brug Itteren, de Keizersveerbruggen. Dit zijn drie voorbeelden van bruggen die de Nationale Bruggenbank in de aanbieding heeft.

De bruggenbank is op 11 maart 2021 gelanceerd door de gemeenten Amsterdam en Rotterdam en Rijkswaterstaat. Zij hebben als grote opdrachtgevers van infraprojecten de krachten gebundeld om samen met de Bruggenstichting een onafhankelijke, digitale marktplaats voor bruggen op te zetten. Bedoeld om hergebruik van bruggen voor alle overheden laagdrempelig en toegankelijk te maken. Door vrijkomende bruggen opnieuw te gebruiken in plaats van te slopen, leveren we een aanzienlijke bijdrage aan de reductie van primair grondstoffengebruik en CO2-uitstoot.

De bruggenbank is met veel enthousiasme ontvangen, Rijkswaterstaat krijgt bijna wekelijks wel een telefoontje. Dat leidt natuurlijk niet direct tot een afname, want bij een nieuwe inpassing komt veel kijken. Het is dus pas over een paar jaar duidelijk of een brugdeel ook echt overgenomen kan worden. Maar het geeft wel aan hoeveel belangstelling er is. En door het creëren van tijdelijke opslaglocaties probeert de bruggenbank het moment tussen vrijkomen en afname te overbruggen. De Nationale bruggenbank wordt binnenkort uitgebreid op onderdelenniveau.

Meest relevante publicaties

Handreiking hergebruik bruggen
De Handreiking hergebruik bruggen is een document dat helpt om bestaande bruggen of onderdelen daarvan een nieuw leven te geven. Het is het resultaat van een verkenning door de AmRoR* partners: de kennisalliantie van Amsterdam, Rotterdam en Rijkswaterstaat. Zij verkenden samen met vele andere partijen wat er allemaal komt kijken bij het hergebruiken van bruggen.

Learning History circulair viaduct
Iedereen die aan innovaties werkt, begrijpt dat de totstandkoming van het eerste circulaire viaduct niet zonder slag of stoot zal zijn gegaan en dat het resultaat, nog meer dan van de techniek, afhankelijk is van de mensen die er aan werkten.

Prototype circulair viaduct
Belangrijkste inzichten en lessen na het ontwerpen, bouwen, monitoren en demonteren.